Kjenner du boka?

Er det nokon som klarer å kjenne igjen den boka eg held på å lese, ut ifrå dette biletet?

Oppdatering 52 noveller

Nå er endeleg oversikta over kven som har lese kva for nokre noveller oppdatert her. Eg har litt dårleg samvit for å ikkje ha fulgt opp denne utfordringa eg har sett i gang, og derfor gleder det meg at fleire av dykk les jamnt og trutt noveller framleis. Dei tre som har komme lengst er Lena frå bloggen "Les Mye" som har fullført heile 51/52 noveller, i god tid før nyttår. Karin frå "En verden full av bøker" er på ein god andreplass med 34/52 bøker fullført og Stine Marie hos "Stines notater" har fullført 32/52 noveller. Elles har Linesbibliotek også fulgt med, med  21 noveller.

Sjølv stagnerte det litt for meg etter dei første 10 novellene, i våres. Men etter å ha bladd meg gjennom andbefalingane til dei andre deltakarane her, har eg jammen fått litt ny novelleinspirasjon, så nå skal eg prøve å ta dei andre igjen. 

52 noveller

For ei tid sidan skreiv eg at eg ikkje var sikker på om eg orka å blogge meir. Også har eg sagt at eg skal leggje bort all pliktblogginga og bare skrive når eg har lyst. Og nå kjenner eg at det er morsomt å skrive igjen og at eg eigentleg hadde sakna det litt.

For dei som er med på novelleutfordringa: Eg beklager at det har blitt så mykje rot rundt dette. Men nå har eg tenkt å oppdatere lista over noveller og fullføre det eg har begynt på her. Det er jo spennande å få oversikt over korleis ein ligg an også, og ikkje bare bli overlatt til seg sjølv, når ein har meldt seg på eit slikt prosjekt. I løpet av veka vil eg gå gjennom kommentarane på 52 noveller-sida her og oppdatere og komme med ein statusrapport. Så dersom du har lese noveller du ikkje har rapportert inn den siste tida, er det bare å leggje inn lenke, så skal eg få dei med meg. 

Stafett

Medan folk flest lader opp til holmenkollstafetten, har eg tatt imot ein stafettpinne frå Torbjørn Hauken, som er meir kompatibel med sofalivet. Stafetten blei starta av Dipsolitteraten og du kan lese meir om han i desse postane. Poenget her er å finne eit avsnitt frå ein bok, som er fortald i førsteperson og lime det inn under avsnitta som dei tidlegare deltakarane har limt inn. Resultatet er ei forteljing som begynn å ta form:

Jeg er et sykt menneske… Jeg er et ondt menneske. Et frastøtende menneske er jeg. Jeg tror jeg er syk i leveren. Forresten begriper jeg ikke en døyt av min sykdom, og vet ikke så nøye hvor jeg er syk. Jeg kommer jo tross alt omsider til å være helt død snart. Kanskje i neste måned. Da blir det i april eller mai. For året er bare så vidt begynt, tusener av små ting forteller meg det. Det kan være jeg tar feil, og at jeg kommer til å overleve sankthans, og kanskje til og med den fjortende juli – frihetens dag. Men hva er det jeg sier, kjenner jeg meg selv rett, kunne jeg finne på å holde ut helt til Kristi forklarelsesdag eller Maria himmelfart i august. Men jeg tror ikke det, jeg tror ikke jeg tar feil når jeg sier at disse festlighetene kommer til å finne sted uten meg i år…forresten akter jeg ikke å fortelle hele livshistorien min, det kan dere gi dere nøkken på. Jeg skal innskrenke meg til å skissere i korte trekk hvordan det forholdt seg med dette skrullepetteriet som hendte meg ved juletid i fjor, like før jeg knakk sammen og ble nødt til å dra ned hit og ta det kuli. Da jeg var liten, gjorde jeg sære ting for å bli lagt merke til. Da jeg var seks, pleide jeg å gå og stjele sild fra fiskeboden på markedsdagene. Jeg moret meg med å løpe etter jentene for å gni de nakne leggene deres med foten. På ungdomsskolen gikk jeg med stor sløyfe i stedet for slips for å se romantisk ut og ligne på Byron. Og for å leke billedstormer satte jeg statuen av Jomfru Maria på do. Når jeg gikk inn i en butikk for å prøve et plagg, var det nok at selgeren sa: “Denne er veldig populær, jeg solgte et titalls stykker av den i går” til at jeg ikke kjøpte noe. Jeg ville ikke se ut som de andre. Jeg har alltid hatt et stort behov for å være alene, jeg trenger store flater av ensomhet, og når jeg ikke får det, som jeg ikke har gjort de siste fem årene, kan frustrasjonen iblant bli nesten panisk, eller aggressiv. Men nå var dagen over og jeg kunne kjenne klærne som om de var stivnet på meg mens jeg gikk sammen med de andre tilbake til husene. Overallen som var det eneste vi fikk utenom en genser, og jeg hadde hørt noen si at det bare ville bli en litt tykkere genser til vinteren, og det var alt. Og vi sto i kø for å komme inn og vaske oss i dusjen, og ingen fikk ta av seg før de var inne i dusjrommet, og da jeg endelig kunne ta av meg overallen, var den som en kald klump av gjørme. For meg var den største fornøyelsen på reisene, å komme dit og handle, om og om igjen, vente bak disken mens kniplinger knapper spenner ble pakket inn i papirog folk i køen glodde på en liten femåring som kjøpte strømpebånd og kammer og blanke knapper for en knapp månedslønn til en voksen, summen ble skrevet utenpå pakkene eller på en egen kvitteringsblankett, den ene delen ble dyttet inn i pakkene, den andre fikk jeg. På noen steder kom den første kvitteringen fra et kassaapparat, men ellers foregikk betalingen på samme måte; når vi hadde fått kvitteringen, måtte vi stille oss i en annen kø, kassakøen, der vi ventet foran et støyende kassaapparat for å få betalt summen som stod på kvitteringen, da fikk vi en annen kvittering, med den ble vi sendt til disken vi kom fra, og mot denne kvitteringen fikk vi endelig pakken med varene vi hadde kjøpt. Det passet bra til denne galskapen, hvordan jeg lekte fin dame på handletur, og fordi vi hadde mange rubler fikk jeg leke med ordentlige penger, leke butikk i en ordentlig butikk og leke fin dame som gjorde ordentlige innkjøp.

Eg sender stafettpinnen vidare til Labbens.

1001 bøker du må lese før du døyr

Lista over 1001 bøker du må lese før du døyr, florerer for tida i bloggland. Etter å ha bladd gjennom lista, har eg funne ut to ting. For det første har eg lese svært få av desse bøkene. 36 av 1001 bøker, er allereide lesne. For det andre er det svært mange av desse bøkene eg har kjøpt inn med den intensjonen å lese, eller har på vil-lese-lista mi.

Derfor har eg gått saman med nokre venner, blant anna Ugla og Amylin, og avtalt å lese ei bok frå lista i månaden. Ikkje fordi slike lister nødvendigvis betyr så mykje, men fordi det er ein morsom måte å motivere seg til å komme gjennom klassiske verk ein lenge har tenkt på å skulle lese. Og som sagt er det jo svært mange av desse bøkene, eg allereide har planlagt å lese, på eit eller anna nivå.

Dagen etter at eg hadde avtalt med desse venninnene mine å lese frå lista, oppdaga eg at linesbibliotek har starta eit samlesingsprosjekt, med utgangspunkt i denne lista. Ho har sett opp bøker frå lista, som skal lesast og bloggast innan gitte datoar. Den første er Elskeren av Marguerite Duras, som skal bloggast innan 22. mai. Eg henger meg like gjerne på denne også, og slår dermed to fluer i eit smekk.

Bokbytting med naboane

For ei tid sidan foreslo eg bokbytting her på bloggen, noko som blei motteke med variabel entusiasme.

Eg fekk 3 ja, frå Labben, Stine og Kasiopeiia, og har tenkt på kor vidt 4 personar er litt lite for å organisere noko slikt eller ikkje. Men så kom eg heim frå ferie, og fann ein litt halvgammal post frå LillaO, som foreslår det same for sine svenske bloggvenner. Eg har høyrd med LillaO og vi er velkomne til å slå oss saman med dei på tvers av landegrensene. Dette aukar jo portoproblematikken, men likevel: Det er sosialt og spennande, og kanskje endå meir spennande når vi får tilgang på bøker som ikkje er oversette.

LillaO organiserer det litt annleis, og bokbyttinga blir litt mindre tilfeldig enn eg i utgangspunktet hadde tenkt:

Det enklaste skulle vara att alla la upp en lista med böcker som kan bytas, talar om vilket format den är i, vilket skick och annat som kan vara av intresse som mailadress. Kontakta den som har en bok du vill byta till dig och gör upp om var den ska skickas.

Men likevel, dette høyrest spennande ut, og eg vil gjerne slå oss saman. Er de andre framleis med?

Lyrikk på ein "søndag" - J

1. Det er juni månad og forsommarstemning. Presenter eit dikt som passar til denne årstida.

2. Presenter eit dikt av ein diktar på J.

3. Georg Johannessen var diktar og retorikkprofessor ved Universitetet i Bergen. Han var kjent for å kritisere den litterære institusjonen, og særleg det store fokuset på hermeneutikk og fortolkning som for mange blir knytta til lyrikklesing. Han ville sjølv skrive gåtefullt og stille krav til lesaren, og hans eigne dikt skulle ikkje nødvendigvis ha ein klar og tydeleg bodskap.
Korfor les du dikt? Er det viktig for deg at diktet reiser spørsmål eller at det gir svar?

-----------------------

1. "Junikveld" av Hans Børli

Vi sitter i slørblå junikveld
og svaler oss ute på trammen
Og alt vi ser på har dobbelt liv,
fordi vi sanser det sammen.

Se - skogsjøen ligger og skinner rødt
av sunkne solefalls-riker.
Og blankt som en ting av gammelt sølv
er skriket som lommen skriker.

Og heggen ved grinda brenner så stilt
av nykveikte blomsterkvaster.
Nå skjelver de kvitt i et pust av vind,
- det er som om noe haster..

Å, flytt deg nærmere inntil meg
her på kjøkkentrammen!
Den er så svinnende kort den stund
vi mennesker er sammen.

2. Eg vil gjerne presentere eit dikt av Ann Jäderlund, som dessverre ikkje fekk Nordisk Råds Litteraturpris for diktsamlinga Vad hjälper det en människa om hon häller rent vatten över sig i alla sina dagar.

Går man förbi

För djupt går man förbi. För djupt för att vara färdig.
Man får inte komma för nära. För langt in. Man ser
ingenting då. Tror man av varandra. Man får inte
hänga vid ögonen. Inte en kort stund ens om det är
för djupt. Inte glo om det är för länge. Och inte sända
ut lukter. Man kan bränna sig på sig själv.

3. Eg tenker at Johannessen sin kritikk av den litterære institusjonen var legitim då han blei reist, men eg har inntrykk av at det er ei åpnare haldning til lyrikk som er under utvikling. Det er meir legitimt å like diktet på grunn av stemma eller stemninga, og ikkje vere så fokusert på bodskapen. Og det synest eg er flott. Samtidig synest eg det er viktig at vi ikkje mister bodskapen heilt av syne, for så lenge diktet er tekst, vil det alltid bety noko. Og det må fasthaldast, sjølv om ein er åpnare for andre impulser enn eit strengt fortolkningsfokus.

Bokbytting?

Eg har tenkt litt på at bokbloggmiljøet har blitt eit slags sosialt nettverk, kor vi kjem med tilrådingar og frårådingar av bøker vi synest andre bør og ikkje bør lese. Eg lurer på om det er stemning for å trekke tilrådingane litt lenger, gjennom eit bokbytteprosjekt?

I tilfelle kan det gjerast slik at vi setter ein frist for påmelding, og så sender dei som vil vere med inn adressene sine. Deretter organiserer eg slik at alle får kvar si adresse, også kan vi sende ei bok vi gjerne vil anbefale til denne adressa (då kan ein jo gjerne sende eit brukt eksemplar, slik at lista ikkje ligg så veldig høgt økonomisk for å delta, eller eit nytt eksemplar dersom ein ikkje klarer å kvitte seg med gode bøker), med ei helsing frå avsendar.

Etterkvart som bøkene er lesne, kan dei bloggast, og kanskje kan dette vere ein ny måte å oppdage både nye forfattarskap og nye bloggar på.

Dette er bare lause tankar, men dersom det er stemning for det, kan eg sette opp eit litt klarare "regelverk" for bokbytteprosjektet. Kan eg få eit uforpliktande "Ja, dette var ein god idè", eller "Nei, noko slikt ville eg ikkje gidda bli med på" i kommentarfeltet?

Lyrikk på ein søndag - I

Denne veka har vi komme til bokstaven I i utfordringa.

1. Eg såg det svenske programmet "Babel" på SVT, tidlegera denne veka. Her dreidde debatten seg om "poetarnas front i ingenjörslandet Sverige". Og eg trur Norge har så mykje til felles med Sverige, som ingenørland. I programmet blir lyrikken si svake stilling i Sverige (og andre land med ytringsfridom) kontrastert med lyrikken si sterke stilling i diktatur, kor korte dikt er ein ytringsform som er langt lettare å spreide, enn mange andre ytringsformar.

Spørsmålet som programleidar Erik Schüldt stilde er i alle fall relevant også for den norske litterære marknaden:

Är Sverige ett så inrutat ingenjörsland att vi inte klarar av poesi? Att vi inte står ut med det vi inte förstår? Är det därför en minimal skara poeter debuterar varje år för att sen ändå reas ut på nästa års bokrea?

Kva tankar gjer du deg omkring dette?
(Eg anbefaler deg forresten å ta deg tid til å sjå programmet. Det er eit godt program).

2. India, og dei omkringliggjande landa i "Orienten", var til stor inspirasjon for mange modernistiske diktarar. Presenter eit dikt frå India eller eit anna asiatisk land.

3. Presenter eit dikt av ein diktar på I.

-------------------------------------------

1. Eg meiner at det er vanskeleg å sette fingeren på årsakane til at diktsamlingar selgjer såpass dårleg som dei gjer her til lands, og eg trur det kan vere fleire faktorar som spelar inn. Dette med "ingenjörsland" vs. diktatur, som Schüldt presenterer er interessant, men det er noko eg ikkje har tenkt så mykje over før eg såg "Babel", tidlegare i veka. Eg trur kanskje det er ein forklaringsmodell som har noko føre seg. Men det er bare ein av fleire forklaringsmodellar.

Vi har stor tilgang på underhaldning, så stor tilgang at noko blir vald bort. Og då er det kanskje ikkje så unatruleg at mange velgjer bort det mange oppfatter som "tunge" diktsamlingar. Eg trur mange har fordommar mot lyrikk, fordommar som er skapte gjennom skuleåra, kor lærebøkene var meir opptekne av dei vanskelege metaforane og symbola, enn av det å oppleve teksten. Og eg trur dette er ein anna faktor som pregar dette at debutantane bare ender opp i salsstablar, året etter.

2. Eg vil presentere eit dikt av den indiske diktaren Jibanananda Das, gjendikta av Paal Brekke:

EN ÅKER, ØDE GOLD

En åker her, der noen engang høstet. Nå
strødd med råttent løv, eggeskall, ormeskinn
Tungt snubler jeg fram. Der bortenfor
sover en jeg kjente. Dypt. Kledt i blomster

Der ligger en og sover. Som jeg ofte
møtte, gikk forbi, og møtte igjen
Jeg subber i fuktig løv, gresshopper
spiller. Men hun? tier

3. Dagens forfattar på I er Ingvill Solberg, også kjent i bloggsfæra som Lille Søster. Ho har skrive ei svært god diktsamling, som heiter Den yngste, og som eg var så heldig å få eit leseeksemplar av i posten. Eg jobbar med ei meir heilheitleg omtale - og varm anbefaling - av denne boka, men inntil vidare kan eg presentere ein smakebit her:

Jeg drar og besøker mine brødre, jeg flyr over åkrer
og skoger og enger, helt ut til det ytterste skjæret, der
brødrene har slått seg ned. De fanger fisk i de kraftige
nebbene og lever fredelig side om side mens vannet slår
mot steinene. Hver vår legger brødrene egg som ikke
blir til unger, og de skriker mot den kalde vinden, og
vinden kaster skrikene tilbake.

Og:

Min brors natt
er en blekblå måne
som lyser over

mitt søsterhode,
som våker over
mitt søstersinn

der hundre
harer løper
over skaren.

Dette er ei samling gode tekstar. Måtte ikkje denne diktsamlinga "reas ut på nästa års bokrea".

Lyrikk på ein søndag - F

God søndag, kjære lesarar!

Det er tid for F i lyrikkutfordringa. F'en har vist seg å vere ein vanskelegare bokstav enn eg hadde forventa. Men eg har klart å komme fram til tre spørsmål knytta til bokstaven.

1. Frammandgjering er eit omgrep som blei brukt av dei russiske formalistane, for å markere forskjellen mellom daglegspråket og det litterære språket. Dei meinte at ein språkbrukar og lesar har lett for å få eit automatisk forhald til språket, kor gjenkjenning av ord og strukturar gjer at lesaren ikkje legg merke til kva han faktisk les. Victor Skjlovskij meinte at det litterære språket skulle marke avstand til det automatiserte kvardagsspråket, gjennom bruk av frammandgjerande verkemidler, som fekk lesaren til å leggje meir merke til forma. Eksempler på frammandgjerande verkemidler kan vere er metaforar og anna biletspråk, gjentakingar og parallellismer.

Presenter eit dikt kor språket er annleis enn kvardagsspråket.

2. Presenter eit dikt av ein diktar med namn på F.

3. Det er mai, og i mai er vi nordmenn ekstra opptekne av fridom. Presenter eit dikt som handlar om fridom, på eit eller anna nivå.

---------------------------------------------

1.
Diktet "Mitt hjerte" av Jens Bjørneboe er bygga opp omkring ei rekke metaforar som blir stadig meir utvida. Biletspråket fører språket i diktet bort frå den kvardagslege uttrykksmåten, og er samtidig med på å gjere diktet svært rikt på innhald.

MITT HJERTE
Mitt hjerte det er et foreldreløst barn,
det har hverken hjem eller sted å bo,
det har ikke klær, ikke mat og sko,
det har hverken seng eller barnetro.
Det har ingen ro. .

Mitt hjerte det er en fattiggutt.
Han vandrer bestandig fra gård til gård,
han tigger om brød og en melketår,
han tigger om klut å ha på et sår.
Og han tar hva han får. .

Han tigger om filler og ting å ha på,
å få sitte på krakken og hvile en stund,
å få ligge på låven å ta seg en blund.
Men så stanger en stut, og så bjeffer en hund.
En mann bruker munn. .

Mitt hjerte det er et foreldreløst barn,
Det har glemt sin mor. Det har glemt sin far.
Men det spør etter dem overalt hvor det drar.
Og det spørsmål er alt hva det eier og har.
Og det får ikke svar.

*

Så tok jeg i hånden den fattiggutt
og talte til ham: Du vet at du er
den eneste ting ved meg selv jeg har kjær,
Din far har du søkt både fjernt og nær.
Han er ikke her.

Din far han bor bak blåner syv.
Der har han det vakreste slott som fins,
og finner du dit, blir du glad til sinds.
Mitt hjerte, mitt hjerte, da blir du prins.
Da blir du prins.

2.
Min diktar på F er Kolbein Falkeid. Falkeid har eit enkelt og kvardagsleg språk, og er ein svært lett tilgjengeleg diktar. Eit av dei finaste dikta hans, er dette enkle diktet om vener:

Det er langt mellom venner

Det er langt mellom venner.
Mellom venner står mange bekjentskaper
og mye snakk.
Venner ligger som små lysende stuer
langt borte i fjellmørket.
Du kan ikke ta feil av dem.

3.
"Einsamflygningar" av Haldis Moren Vesaas er eit dikt som kan lesast som ei tematisering av det å leite etter fridom:

Einsamflygningar

Barn, ikkje le av den fuglen
som flaksar så hjelpelaust av stad.
Vinden har skilt han frå dei andre
som flyg over havet i ei jamn, tett rad.

Vinden valde ut denne eine
og kasta han ut av den usynlege lei
som fuglar av hans slag plar følje.
Han er ikkje lenger ein av dei.

Sin eigen veg han må finne,
eller? om han trøytnar om litt?
si tapt, la seg falle, gå under,
slik går det desse einsame tidt.

Det mørknar vidt over havet.
Ei frostnatt kvesser sine jarn.
Ein fugl flyr einsam under stjerner.
Ikkje gråt for denne fuglen, barn.

Lyrikk på ein søndag - D

Det er søndag igjen og tid for dikt. Vil du vere med så heng på - denne veka er det bokstaven D som er utgangspunktet for assosiasjonane mine.



1.
Den franske filosofen Jaques Derrida har skrive mykje om dikt og diktlesing. Blant anna er han oppteken av sjangeren si rolle i essayet ”La loi du genre” (Sjangernes lov). Ein sjanger er ifølgje Litteraturvitenskapelig leksikon

betegnelse for de overordnede klasser for inndeling av ulike typer litteratur.

Dikt blir delte inn inn i sjangrar, og einkvar sjanger har sine kjenneteikn.

Derrida meiner at det er slik at kva gong dette kjenneteiknet eller merket opptrer i ein tekst, blir det også forandra. Ein kvar tekst tilhøyrer ein sjanger og er slik ein deltakar i denne, samtidig som han bidreg til å endre og skape den sjangeren teksten tilhøyrer og deltek i. Eller sagt med Christian Refsum sine ord:

Sjangerens betydning for litteraturen er paradoksal i den forstand at sjangernes lovverk bare eksisterer i realiseringen av dem, og hver realisering endrer dem (Lyrikkens liv, 230)

Kva tankar gjer du deg om å dele inn og kategorisere dikt i ulike sjangrar etter ulike kjenneteikn? Er det nyttig for oss vanlege lesarar, eller er dette aktivitet for spesielt interesserte akademikarar?

2.
Presenter eit dikt av ein forfattar på D.

3.
Den kanadiske litteraturforskaren Northop Frye meiner at eit dikt består av babble og doodle. Babble er det rytmiske og musikalske, medan doodle er visuelle apsekter, som linjedeling, strofeoppbygging og typografi, poetiske bileter og metaforer.

Presenter eit dikt kor doodle-aspektet er særskilt sentralt.



1.
Eg tenker at kategorisering av dikt til ei viss grad kan ha ei hensikt. Men ofte kan det øydeleggje det umiddelbare i lesinga dersom ein blir for oppteken av å leite etter kjenneteikn og dele inn i kategoriar. Likevel er sjangrane, som Derrida seier, i konstant endring, og det kan vere interessant å lese dikt i bestemde sjangrar i eit utviklingsperspektiv, for å forsøke å sjå på desse endringane.

2.
Hildegunn Dale er ein spennande forfattar. Ho skreiv diktsamlinga Sea, say and see – ei historie i 2006. Denne diktsamlinga kan, gjennom undertittelen ”ei historie” stå som eit eksempel på ein tekst som ikkje let seg innordne i nokon sjangar. Ho er både lyrikk og epikk, men eg trur ikkje eg ville plassert ho innafor episke dikt, likevel, men det er knytta til det formelle.

Det er mange dikt i denne diktsamlinga og historia som eg kunne ville dele med dykk. Eit av dei er:

To steinar slepper inn litt vatn

mellom seg,

det er alltid slik i byrjinga. Bylgjene kryp

opp i bassenget.

Det er ingen samtale. Ho lengtar etter

Vatnet som ein stad å vere i, lytte til.

3.
Det japanske haiku-diktet er ein diktsjangar kor doodle-aspektet står svært sentralt. Dei formelle og typografiske reglane er svært strenge, diktet skal bestå av 17 rytmiske einingar over tre linjer, med 5 einingar i første linje, 7 i andre og 5 i tredje.

Tomas Tranströmer har skrive ei haikusuite i ti delar. Her kjem 9. del:

Döden lutar sig
och skriver på havsytan.
Kyrkan andas guld.

*
Det har hänt något
Månen lyste upp rummet.
Gud visste om det.

*
Taket rämnade
och den döda kan se mig.
Detta ansikte

*
Hör suset av regn.
Jag viskar en hemlighet
för att nå in dit.

*
Scen på perrongen.
Vilken egendomlig ro -
den inre rösten.

Lyrikk på ein søndag - C

Det er den tredje lyrikksøndagen og det er den tredje søndagen vi skal spre poesi til folket. Det er bare å henge seg på, om du vil vere med. Svar på spørsmåla og legg igjen eit hint i kommentarfeltet, slik at eg finn deg igjen.

- Og skulle det bli seint på søndagen er det lov å vente til mandag eller tirsdag med å poste, også.

1. C står for cecur, og cecur betyr pause når vi snakker om dikt. I mange dikt har cecuren stor betydning for korleis diktet blir forstått og måten diktet blir lese på. Presenter eit eksempel på eit dikt kor cecuren er viktig.

2. Erling Christie har sagt:

Den gode leser leser ikke først og fremst for å forstå diktet, men for ved diktets hjelp å forstå seg selv og sitt liv. Mennesker som til enhver tid og for enhver pris må tolke og fortolke til døde alt hva de leser, søker i diktet bare å finne en bekreftelse på hva de på forhånd vet. De nekter å la seg forurolige av sin lesning. De nekter å la seg tolke av diktet.

Kva måte les du, når du les?

3. Presenter eit dikt av ein diktar kor bokstaven C er sentral i namnet.
----------------------
Her følgjer mine svar:

1.
Cecur er viktig for mange uttrykket til mange tekstar, men det eine, gode eksemplet som eg ikkje kjem unna er diktet "Dråpen" av Jan Erik Vold. Det er nærmast eit lærebokeksempel på korleis pausane i teksten ikkje bare skaper stemning, men i dette tilfellet gjer heile diktet:

Dråpen

henger der

ikke

2.

Eg er veldig glad i å lese med vekt på den opplevinga teksten gir. Mange tekstar kan tolkast, det meste kan tolkast, men tolkinga er ikkje alltid så viktig. Det er sjeldan eg sitt igjen med ei god oppleving av ein tekst, fordi eg liker den etiske bodskapen eg kan slutte ut i frå teksten. Men eg har ofte ei god oppleving av ein tekst fordi dei språklege stemningene, klangane og lydane rører noko i meg.

3.
Pedro Carmona-Alvarez diktsamling Clown Town er veldig fin, synest eg. Og her er eit av dikta hans:

Når hendelsene samler andre, mindre lysende
sekvenser i utkanten av fortellingen
og alle ulykkene og tiden (skriften) oppstår
under glassaktig klarhet og presisjon

Når det oppstår (under språkets vinger) noe usett
over kroppene, en slags dannelse
eller vane, noe vi kjente til allerede som barn
en gang vi stod i utkanten av nettopp disse setningene
og en død hund
ved veikanten (noen meter bortenfor)
var det minst tilfeldige i våre liv

Vi arver også døden, Den Guddommelige Komedien
og ildens erindringer

Vi er ikke retningsløse
Vi er ikke solbrente eller dovne
Vi er ikke mellom to eller flere språk, stedet
som tilhører ingen

Når man av trøtthet gnir seg i øynene
og i neste øyeblikk
befinner seg omringet av engler
støv, noen andre hus
og det neste århundrets mest lysende barn

Lyrikk på ein søndag - B

Det er søndag igjen, og tid for bokstaven B i lyrikkutfordringa. Dersom du vil vere med å fokusere på lyrikk på søndagar, svarer du ganske enkelt på spørsmåla under.
1. B står for barndom. Presenter eit dikt du hugser frå barndommen din.
2. Presenter ein diktar på B, gjennom eit dikt.
3. Det er 100 år sidan Bjørnstjerne Bjørnson døydde i år, og vi feirer Bjørnson-året. Kva forbind du med denne diktaren?
1. Eit av dei tidlegaste dikta eg kan hugse, er ”Så rart” av Inger Hagerup. Eg likte teikningane i samlinga veldig godt, og då eg skulle skrive dette innlegget og leitte etter ein illustrasjon, blei eg veldig glad då eg fann ut at boka framleis er å få tak i med same omslaget.


”Så rart”
av Inger Hagerup.

Så rart å være flaggermus
og flakse rundt fra hus til hus
og gå til sengs i trærne.
Men er det noen som forstår
hvordan den kan få sove når
den hanger etter tærne?

Så rart å være edderkopp
med nøste i sin egen kropp
og spinne alle dage.
Men hvordan kan den gjemme på
så mange kilometer tråd
i slik en liten mage?

2. Eg har nyleg lese debutsamlinga til Kristin Berget, Loosing Louise, ei svært spennande diktsamling. Eg liker typografien, dei gammaldagse skrivemaskinsbokstavane, og eg liker spørsmåla om relasjonar og språk som blir reiste i desse dikta, ved hjelp av dei to karakterane Louise og c. Eit tidleg dikt i samlinga er

det er langt mellom ørken og regn sa louise
langt fra ørken til regn
færre vekslinger

dette er grensen mellom regn og sand
øyeblikket ingen væsker trenger gjennom

dette er kanten av ansiktet
grenser mot sanddyner
i bølger i bølger over bølger
over sand

3. Bjørnstjerne Bjørnson er ein diktar eg har eit litt morsomt forhald til. Då eg gjekk i fjerde klasse på barneskulen oppdaga eg nemleg at vi hadde bursdag på same dag. Som tiåring syntest eg dette var veldig spesielt, og eg begynte å skrive ”Bjørnstjerne Bjørnson” på rubrikken ”Favorittbok” i alle skuledagbøkene. Ein dag blei eg konfrontert med dette av ein lærar, som var fascinert over denne tiåringen som hevda at Bjørnstjerne Bjørnson var favorittdiktaren (eg ser jo at eg også ville blitt det nå), og det kom for ein dag at eg ikkje hadde lese noko av Bjørnstjerne Bjørnson. Noko skuffa gjekk eg heim til bestefaren min og fortalde at eg trong å lese noko av Bjørnstjerne Bjørnson, fordi han var yndlingsforfattaren min fordi vi hadde same fødselsdag. Og morfar ga meg ”En glad gut”. Dagen etter kom eg på skulen og kunne fortelje læraren om Øyvind, som gret då han blei født.

Lyrikk på ein søndag - A

Forrige veke var det verdas poesidag. Denne dagen blei vedteken som offisiell FN-dag i 1999, for å skape meir merksemd omkring poesi rundt omkring i verda.

Eg trur det er viktig å skape meir merksemd omkring lyrikk, og eg har lyst til å bidra til å skape meir merksemd omkring lyrikk i den vesle delen av verda som er omkring meg. Derfor har eg lyst til å utfordre dykk som les bloggen min til å bli med på ei lyrikkutfordring. Eg bruker alfabetet som utgangspunkt, og stiller nokre spørsmål om lyrikk kvar søndag. Viss du vil vere med, kan du kopiere ABC-biletet over og svare på spørsmålet i eigen blogg eller i kommentarfeltet her. Dersom du svarer i eigen blogg, er det fint om du legg igjen ein kommentar, slik at eg finn deg igjen.

Håper du har lyst til å bli med på denne utfordringa.

A-spørsmål:
1. Det er snart april, og det går mot vår. Presenter eit vårdikt.
2. Nemn ei diktsamling på A som du har lyst til å lese, eller ei diktsamling på A som du anbefaler andre å lese.
3. Presenter eit dikt av ein diktar på A.

Mine tre svar er
1.
"Daffodils"
av William Woodsworth:

I wandered lonely as a cloud
That floats on high o'er vales and hills,
When all at once I saw a crowd,
A host, of golden daffodils;
Beside the lake, beneath the trees,
Fluttering and dancing in the breeze.

Continuous as the stars that shine
And twinkle on the milky way,
They stretched in never-ending line
Along the margin of a bay:
Ten thousand saw I at a glance,
Tossing their heads in sprightly dance.

The waves beside them danced, but they
Out-did the sparkling leaves in glee;
A poet could not be but gay,
In such a jocund company!
I gazed—and gazed—but little thought
What wealth the show to me had brought:

For oft, when on my couch I lie
In vacant or in pensive mood,
They flash upon that inward eye
Which is the bliss of solitude;
And then my heart with pleasure fills,
And dances with the daffodils.

2.
Eg har lenge hatt Inger Christiansen si diktsamling Alfabet på leselista mi, men eg har ennå ikkje rekke å lese ho. Denne ser eg fram til å lese.

3.
"Ensomhet"
av Arild Nyquist

Ensomhet, sier du. Det
er greit med litt
ensomhet bare det ikke
blir for mye. Da åpner jeg døren
og roper ut i natten: kom inn
kom inn - her er ensomhet nok
for to! ja for fire! Og
på riktig ille dager
roper jeg: her er ensomhet nok
for et helt orkester

...og dei fem verste...

Elin etterlyser dei fem verste bøkene vi har lese, i forlenginga av Beatelill si liste over dei beste, jamfør forrige innlegg. Denne gongen har eg vald ut 5 bøker eg ikkje likte, til tross for at dei har fått strålande mottaking. Ikkje fordi eg av prinsipp vil vere pretensiøs og ikkje like bestselgjarar, for eg liker ein god del bestselgjarar også. Men fordi eg rett og slett ikkje klarer å forstå korfor desse bøkene har fått den gode mottakinga dei har fått.


Alkymisten av Paulo Cohelo kjem høgt opp på den lista, for min del. Mange har omfavna denne, men eg blir nesten kvalm av den kvasifilosifiske, kvasireligiøse, svermariske skrivemåten.
DaVinci-koden står også på denne lista. Eg veit ikkje om denne krever begrunning, utover ei henvisning til avisa Thelegraph si liste over Dan Brown sine 20 verste setningar.
Og medan vi er inne på konspirasjonsteoriar trur eg Gert Nygårdshaug si bok, Fortellernes marked er eit eksempel på ei dårleg historie kor det må ligge uendeleg mange timar research bak. Litt synd at han ikkje klarer å gjennomføre og skrive ein god roman rundt dette materialet. Her har eg skrive meir.
Tusen strålende soler av Kahled Hosseini er ei tredje bok eg ikkje likte. Her har eg skrive om korfor eg la ho bort etter 150 sider.
I sommar las eg også ei Liza Marklund bok, eg trur ho heitte Sprengeren. Språket var slitsomt dårleg og forteljinga var heller ikkje direkte engasjerande.

Mine fem favorittar

Beatelill, dama bak bloggen Beate blogger om bøker, vil lage ei liste over bøker vi bokbloggarar meiner at "alle burde lese", og utfordrer alle til å komme med sine topp-fem bøker.

Eg synest alltid det er så vanskeleg å plukke ut dei fem beste eller den beste boka, fordi ei slik utvelgjing fører til at eg må ekskludere mange andre gode bøker. Derfor har eg brukt litt tid på å tenke meg om, etter at Beatelill skreiv dette innlegget på fredag.

Eg har komme fram til fem bøker eg liker veldig godt:

Morgon og kveld av Jon Fosse. Bloggpost her.
Det jeg elsket av Siri Hustvedt. Bloggpost her.
Mnem av Simon Stranger. Bloggpost her.
Drömfakulteten av Sara Stridsberg.
The Wind-up Bird Chronicle av Haruki Murakami.

Dersom du har lyst til å vere med å skrive Beatelill si liste over bøker alle burde lese, kan du skrive eit innlegg i eigen blogg eller i kommentarfeltet på Beatelill sin post her. For at ho skal få oversikt over alle listene i alle bloggane rundt omkring, er det viktig at du uansett gir beskjed om kva slags bøker du har foreslått.

Kjærleiksdikt

Tidlegare i dag utfordra eg lesarane mine til å poste kjærleiksdikt, og det kom fram mange vakre ord:

Midifila har introdusert ein lyrikar eg vil lese meir av, ved å poste eit nydeleg dikt om kjærleiken i kvardagen, "Alt dette" av Knut Ødegård.
Little man from another place nemner "Metope" av Olaf Bull. Dette kan lesast her.
Syneline presenterer heile tre songtekstar, av høg lyrisk kvalitet. "Ein ven" av Hans Hyldbakk, "Have I told you lately" av Van "The Man" Morrison og "Eg e gla i deg" av Arnt Birkedal.
Lilledora presenterer Tor Jonsson sitt vakre dikt "Når du er borte".

Eg anbefaler ein kikk innom desse tekstane, her er det mange vakre og stemningsfulle ord om kjærleik.

Edit: Retta opp feil, 15. feb.

Nobelprisstafett ala Thauke2read

Thauke2 har utfordra meg til å skrive om kven eg håper skal bli den neste nobelprisvinnaren. Han vil gjere til ein bloggestafett, så eg skal utfordre vidare og så vidare.

Eg har tenkt meg godt om, fordi eg synest alltid det er så vanskeleg å velgje ut ein som eg synest er best, blant mange gode. Eg har tenkt på Murakami, Auster, Roth og fleire av desse andre som pleier å dukke opp på Ladbrokes si liste. Og eg synest det er vanskeleg å velgje ein som er best. Det er jo så mange som er gode.

Etter litt fram og tilbake har eg likevel komme fram til at eg skal plukke ut ein forfattar som ikkje står på Ladbrokes-lista. Nemleg vår eigen Jon Fosse. Han er stor. Og han har internasjonal suksess. Språket hans rører meg kvar gong eg les han, og han er og blir min norske favoritt. Dramatikken er like leseverdig som romanane hans. Derfor, som den navlebeskuande og sjølvopptekne nordmannen eg er, håper eg Fosse får ein nobelpris. Anten neste år, eller om ti år. Han hadde fortent det.

Dette er ein stafett, så eg gir pinnen vidare til Janke.

Lyrikkalender

Det er ikkje mange dagane igjen til første desember - og den første desember kan vi begynne å snakke om førjulstida (ikkje før, etter mi meining). Eg skal (mellom anna) bruke førjulstida til å få liv i denne - i haust - nedprioriterte bloggen min. Dette skal eg gjere gjennom ein lyrikkalender: 24 dagar med 24 presentasjonar av lyrikarar og smakebitar av tekstane deira.

Er det fleire som vil vere med å lese, oppdage og presenter ny lyrikk i førjulstida?

Mai-lesing

Eg har mange leseplanar for mai, etter å ha meldt meg på fleire leseutfordringar saman med dei andre bokbloggarane.

Eg skal lese månadens lesesirkelbok, Fluenes herre av William Golding. Denne har eg lenge hatt på den mentale vil-lese-lista mi, så eg er veldig glad for at nokon andre har bestemt meg for å lese ho denne månaden.

Eg skal også lese En dag i Ivan Denisovitsjs liv av Alexandr Solzjenitsyn, som er ei reise til Aust-Europa med Lyrans "Jorden rundt på 8 bøker".

Og sist men ikkje minst skal eg lese månadens nobelprisvinnar, Harold Pinter. For nokre dagar sidan fekk eg eit nyheitsbrev frå Nationalteateret, kor det står at dei skal sette opp Hjemkomsten med premiære 22. mai. Så eg vil forsøke å både lese og sjå dette stykket. Det er noko spesielt med det å sjå eit stykke på teater, like etter at ein har lese dramaet. Det blir som å få oppleve teksten frå to ulike perspektiv. Og det liker eg.